fbpx

Koje su moguće posledice izlivanja azotnog đubriva u Dunav

Koje su moguće posledice izlivanja azotnog đubriva u Dunav
Foto: Stefan Cosma, Unsplash

Na reci Dunav kod Bačke Palanke, usled plovidbene nezgode, u noći između četvrtka i petka potonula je barža nemačkog broda “Lola – 5” koja je prevozila oko 1.000 tona veštačkog azotnog đubriva. Ministarstvo zaštite životne sredine zajedno sa Agencijom za zaštitu životne sredine saopštilo je da prati situaciju. “Detaljnije analize uzoraka vode reke Dunav, neposredno

Na reci Dunav kod Bačke Palanke, usled plovidbene nezgode, u noći između četvrtka i petka potonula je barža nemačkog broda “Lola – 5” koja je prevozila oko 1.000 tona veštačkog azotnog đubriva.

Ministarstvo zaštite životne sredine zajedno sa Agencijom za zaštitu životne sredine saopštilo je da prati situaciju.

“Detaljnije analize uzoraka vode reke Dunav, neposredno nakon akcidenta usled potonuća barže “Lola – 5″ koja je prevozila azotno đubrivo, pokazale su da nema promene organoleptičkih osobina vode (boja i miris vode, i vidljive otpadne materije), kao i da su dobijene vrednosti fizičko-hemijskih parametara odgovarale I, II i III klasi kvaliteta površinskih voda”, navode u Ministarstvu.

“Rezultati analiza vode uzorkovane 05.01.2024. kod Bačke Palanke, pokazali su da su se vrednosti fizičko-hemijskih pokazatelja kretale u propisanim granicama za I i II klasu kvaliteta površinskih voda, dok je analiza sadržaja ukupnog organskog ugljenika i ukupnog azota pokazala da su vrednosti odgovarale III klasi kvaliteta površinskih voda”.

Uzorci su uzeti na tri lokaliteta u zoni akcidenta, kod mosta “25. maj” koji spaja granične prelaze Bačka Palanka – Ilok.

Agencija za zaštitu životne sredine je uzorkovala vodu na toj lokaciji 05. i 06. januara. Nadležni vodni inspektori najavili su vanredno uzorkovanje u pet tačaka i u utorak, 09. januara, o čemu će javnost biti obaveštena u najkraćem roku.

Do nezgode je došlo oko 00:40 sati, kada je nemački brod “Antonia” koji je vukao natovarenu baržu “Lola – 5”, udario u stub mosta “25-Maj” koji spaja granične prelaze Bačka Palanka-Ilok. Brod je udario u stub mosta na teritoriji plovnog puta reke Dunav u Republici Hrvatskoj, zbog čega su obaveštene i hrvatske nadležne službe.

Moguće posledice

Sintetički azot, koji se sada u velikoj meri koristi u konvencionalnim đubrivima, pomaže poljoprivrednicima da proizvode veće prinose kako bi prehranili rastuću svetsku populaciju. Međutim on ima i negativni uticaj na zemlju, vodu i vazduh ukoliko se ne koristi adekvatno.

Đubriva su generalno opasna i za životinje i za ljude, zbog čega potpadaju pod kontrolu poljoprivrednih odeljenja u većini država.

U leto 2015. godine, velike količine veštačkog đubriva koje sadrži amonijum nitrat slučajno su ispuštene u reku Jagst zajedno sa vodom koja je korišćena za gašenje ozbiljnog požara. Incident je izazvao ogroman pomor ribe prvih 25 km nizvodno od izlivanja i uticao na gustinu ribe duž 50 km dela ove osetljive i važne reke.

Studija koja je objavljena u ovoj godini pokazala je da većina riba koje su preživele neposredne posledice incidenta imaju veliko oštećenje škrga i slabost na infekcije ubrzo nakon nesreće, ali se činilo da preživljavanje tokom sledeće zime nije narušeno. Dve godine nakon nesreće, većina preživelih riba izgledala je zdravo.

Zagađenje azotom uzrokuje da vrste tolerantne na azot napreduju i nadmašuju osetljivije divlje biljke i gljive. Ovo smanjuje raznolikost divljih životinja i šteti zdravlju biljaka. Pokazalo se da prekomerna primena sintetičkih đubriva takođe zakiseljuje, smanjuje produktivnost i šteti zdravlju zemljišta.

Da li je čišćenje moguće?

Odmah nakon nesreće na reci Jagst sakupljeno je oko 20 tona uginule ribe, uglavnom ciprinida kao što su mrena (Barbus barbus), plotica (Rutilus rutilus), klen (Skualius cephalus) i deverika (Abramis brama). Pretpostavlja se da je u reci ostala još nepoznata količina uginule ribe.

Kao neposredna akcija, gde je to bilo moguće, korišćen je električni ribolov da se ulovi što je moguće više ribe iz nizvodnih delova pre nego što je zagađena voda stigla i prenela u nezahvaćene delove (uključujući pritoke, izolovane sekundarne kanale). U pokušaju da smanje posledice ekološke katastrofe lokalne nemačke vlasti sprovele su masovne mere aeracije.

Na oko 15 km ispod izlivanja, pokušali su i da zagađenu vodu preusmere kroz zaobilazne kanale kako bi se zaštitile riblje zajednice u glavnoj reci. Međutim, uprkos svim ovim merama, ribarski klubovi, vlasnici zemljišta i agencije za zaštitu prirode prijavili su nizak ili nepostojeći riblji fond nakon nesreće.

Tekst je dopunjen najnovijim informacijama


Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked with *

Slušaj Ekologika podcast
Ekologika podcast
Share via
Copy link
Powered by Social Snap